Мандатын тоог эцэслэн тогтооход тав хоног дутуу байна

УИХ-ын 2020 оны сонгуулийн тойрог, мандатын хуваарилалтыг ирэх сарын1-нээс өмнө тогтоох хуулийн заалттай. Тийм болохоор СЕХ-ны дарга Ч.Содномцэрэнгийн хэлснээр тойргийн хуваарилалт, тойрогт харгалзах мандатын тоог хоёрдугаар сарын 1-нээс өмнө УИХ шийднэ. Тэгэхээр энэ долоо хоногт тойргийн хуваарилалт, мандатын тоог эцэслэх асуудлууд УИХ-аар яригдаж эхлэх нь тодорхой. Хэрхэн шийдэх нь л анхаарал татсан асуудал юм.Сонгуулийн тухай хуульд мандатын тоог тогтоохдоо газар нутгийн хэмжээ, хүн амын тоо, засаг, захиргаа, нэгжийн хуваарийг харгалзана гэж байгаа учраас олон хүн амтай бол олон мандаттай, цөөн хүн амтай бол цөөн мандаттай байна гэсэн хуучин зарчим байхгүй болсон.

Хэрвээ оршин суугаа хүн амын тоогоор тэгшитгэн мандат хуваарилсан нөхцөлд 76 суудлын бараг тал нь Улаанбаатарт хуваарилагдаж, үлдсэн нь орон нутагт хуваарилагдана, засаг захиргааны нэгжээр хуваарилсан нөхцөлд орон нутагт маш цөөн тооны саналаар УИХ-д сонгогдон гарах боломжтой. Яг ийм нөхцөл байдал үүсээд байгаа үед мандатын хуваарилалт асуултын тэмдэг дагуулахаас яахав. Урьдчилсан байдлаар сонгуулийг 26 тойргоор явуулж, нийслэл Улаанбаатарт 24 мандат, орон нутагт 52 мандат хуваарилах таамагтай байгаа юм.

Өмнөх 2016 оны сонгуулиар нэг мандаттай байсан Говь-Алтай, Булган, Дундговь, Сүхбаатар аймагт тус бүр нэг мандат нэмж хоёр болгох, нийслэлийн хамгийн олон хүн амтай Баянзүрх, Сонгинохайрхан дүүргийн мандатын тоог нэгээр цөөлж тус бүр тав, Баянгол, Чингэлтэйн мандатын тоог мөн нэгээр цөөлж тус бүр гурав болгох тухай ярилцаж байгаа гэх ажиг байгаа. Харин АН-ын зүгээс нийслэлийн мандатыг цөөлж, орон нутаг руу нэмэхийг дэмжихгүй гэдгээ илэрхийлсэн. Ер нь тойргийн хуваариалалт, мандатын тоог хэрхэн тогтоохоос 2020 оны шинэ парламентын дүр төрхийг тодорхойлох боломжтой болно.