Германы эмч нарт зориулсан мэргэжлийн сэтгvvл болох ÄRZTEBLATT- д гормон спиралын талаар 2009 онд ингэж бичжээ.
“Хиймэл гестаген ялгаруулж жирэмслэлтээс хамгаалдаг Мирена (Mirena), Жэйдэсс (Jaydess), Левосерт ( Levosert), Луадэй (Luadei), Килийна
( Kyleena) гэх мэтийн гормон спиралууд нь сэтгэцийн евчин vvcгэдэг гэсэн хардалтад ертеед байгаа юм.
Саяханаас гормон спиралтай эмэгтэйчvvд нь гормон спиралгvй болон гормон гаралтай жирэмслэлтээс хамгаалах эм уудаг (амаар) эмэгтэйчvvдийг бодвол стрэссдэх vед хэт их кортизол (стрессний гормон) ялгаруулж, зvрхний хэм дээшилдэгийг тогтоожээ.
АНУ- д 2900 эмэгтэйчvvд гормон спирал vйлдвэрлэгч Bayer компаныг шvvхэд егеед байна.”
“Эмэгтэйчvvдийн эрvvл мэнд” онлайн сэтгvvлд гормон спирал Миренагийн серег vйлчилгээг дэлгэрэнгvй бичсэн байна. (Бусад гормон спиралуудын серег нелее нь бараг яг адил. Гестаген гормон ялгаруулж жирэмслэлтээс хамгаалдаг бол vйлчилгээ, серег нелее нь адил)
Гормон спирал нь зевхен тавьсан газартаа буюу ендгевч, саванд vйлчилдэг гэдэг нь худлаа бегеед ингэж vйлчлэх ямар ч боломжгvй юм. Гормон спирал нь едерт 2-6 ширхэг жирэмслэлтээс хамгаалах эмтэй тэнцэх их хэмжээний гормоныг бvхэл биед ялгаруулдаг. Тиймээс биед vзvvлэх серег нелее нь ямар их байх нь гайхах зvйл биш юм. Гормон спиралыг тавьж байгаа эмч нар серег нелеенийх нь талаар эмэгтэйчvvдэд ганц ч vг дурсахгvйгээр барахгvй, энэ гормоны серег нелеег бичсэн зааварыг ч гардуулж егдеггvй.
Гэтэл серег нелее нь А- аас Я хvртэл асар ерген хvрээтэй.
Асар их тохиолдолд:
толгой евдех, гэдэс евдех, доод гэдсээр евдех, сарын тэмдэг еерчлегдех: сарын юм ихээр ирэх, сарын юм цеерех, сарын юм огт ирэхгvй байх, сарын юм vлдэгдэл мэт ирэх, бэлэг эрхтэн гадна, дотно vрэвсэх, цагаан юм ихсэх
Олон тохиолдолд:
Сэтгэлээр унах, сэтгэл санаа тогтворгvй байх, хvчтэй толгой евдех, беелжис цутгах, бэлгийн харьцаанд дургvй болох, аймтгай, цочимтгой, амгалан бус болох, яр гарах, эр хvний бие дээр гардаг шиг хэсгvvдээр vc ихээр ургах, нуруу евдех, ендгевчинд уутанцар, бvлэгнэл vvсэх, сарын юмны vеэр бие ихэд евдех, цээжээр евдех, хех чинэрэх, миренаг бие хvлээж авахгvй байх (дандаа гулсаж гараад байх), жин нэмэх
Цеен тохиолдолд:
Гэдэс дvvрэх, vc унах, экзэм гарах, арьсны енге еерчлегдех, арьсны пигмент тодрох, доод гэдэсний vрэвсэл, савны ам, хvзvvний салст vрэвсэх, биед ус хуралдах
Жэйдэсс гормон спирал нь сэтгэцийн еерчлелтvvд болон нойргvйдэл, огцом айж сандран паниктах, айдастай болох, ааш зан тогтворгvй болох аюултай гэж Эмч нарын сэтгvvлд анхааруулж байсан нь Миренагийн анхааруулгатай яг адил.
Тvvнээс гадна бамбай булчирхайн евчлелеес авахуулаад, хашимото эффект, гормон спиралын нелеегеер тархины даралт ихссэнээс vvдэн тvр зуур хараа алдах хvртэл серег нелеенvvд мэдэгдсэн байна.
Одоог хvртэл гормон спирал биед нелеелех талаар судлагаа асар дутмаг. Гормон спирал vйлдвэрлэгч Bayer компани еерийнхее байр суурийг хамгаалахаас еер юм хийдэггvй бегеед зарим аюултай серег нелеенvvдийг серег нелеений тухай заавраасаа хассан байна.
Прогестероны дутагдал/ острогены илvvдэл
Гормон спиралын vед биед хиймлээр прогестрон гаргаж байгаа тул бие прогестрон хангалттай байна гэж vзээд прогестрон vйлдвэрлэхээ болино. Ингээд биед прогестроны дутагдал, острогены илvvдэл vvcнэ.
Гормон спиралын vеэрх симптомууд нь цэвэрших vеийн симптомуудтай адил тул vvнтэй андуурах явдал их.
Гормон спиралыг хехvvл эхэд бас тавьдаг. Гэтэл эхийн сvvгээр дамжин 0,1% левоноргестрел хvvхдэд очдог байна. Гормон спирал нь хvvхдэд ямар муу нелеетэйг судласан судлагаа байхгvй ч гормон спиралтай эхчvvд, хvvхэд нь уйламтгай, тайван бус, эхтэйгээ их зууралддаг гэж мэдээлсэн байна.
2002 онд Чили улсад хийсэн судлагаагаар гормон спиралтай эхийн хvvхэд амьсгалын замын болон нvдний евчинд их ертдег гэж тогтоожээ.
Гормон спиралууд нь 3- 5 жил vйлчилдэг. Ихэвчлэн хvvхэд гаргасан эмэгтэйчvvдэд vvнийг тавьдаг байсан бол сvvлийн vед хvvхэд гаргаагvй залуу бvcгvйчvvдэд бас тавьдаг болоод байгаа.
Эмэгтэйчvvдийн биед прогестрон хэмжээ маш аажмаар буурдаг тул дээр дурдсан серег нелеенvvд нь маш аажмаар, чимээгvйхэн ихэсдэг байна.
Гормон спиралтай эмэгтэйн бие нь прогестроны дутагдал, острогены илvvдэлд орсон байгаа тул vvнээ дагаж магнезын дутагдалд орно. Нэг витамин дутсан бие негеегее уяж, нехеж чадахгvй учир B витаминуудын дутагдал, темрийн, зэс, цайр, витамин D3-ын дутагдал vvснэ.
Тиймээс гормон спирал авахуулсны дараа заавал цусаа шинжлvvлж, витамины хэмжээгээ тогтоолгож нехех хэрэгтэй.
Эмэгтэйчvvд мэдээж яаж жирэмслэлтээс хамгаалахаа еерее шийдэх эрхтэй. Хэрэв гормон спирал тавиулахаар шийдсэн бол гормон спиралынхаа нэр, vйлдвэр, серег нелеег маш сайн судлаж, эмчээсээ зевлегее авч байгаарай.
Гормон спиралыг авахуулсны дараа биеийн гормон буцаад хэвэндээ ортолоо спирал тавиулсан хугацааныхаа талтай тэнцэх хугацаа шаардлагатай буюу хэрэв та 5 жил гормон спиралтай байсан бол биеийн гормон тэнцвэрт байдлаа олтолоо 2,5 жил хэрэгтэй болно гэсэн vг.
Zermaa Chuluunsuren
More Stories
“ДОРНОД УРАН” ХХК ШИНЭЭР БҮРТГЭГДЭЖ, МАРДАЙН УРАНЫ ТӨСЛИЙН БЭЛТГЭЛ АЖИЛ ЭХЭЛЛЭЭ
2025 оны зургадугаар сарын эхээр Монгол Улсын бүртгэлийн байгууллагад “Дорнод Уран” ХХК нэртэй шинэ компани албан ёсоор бүртгэгдлээ. Тус компани...
Нийслэлийн дахин төлөвлөлтийн төсөл хэрэгжүүлэх ААН-үүд шалгарч, батламжаа гардан авлаа
Нийслэлээс ашиглалтын шаардлага хангахгүй болсон орон сууцыг буулгаж, оршин суугчдын амьдрах нөхцөлийг сайжруулж барилгажуулах дахин төлөвлөлтийн төслийг хэрэгжүүлж буй. Энэ...
МОНГОЛ-ОРОСЫН ХАМТАРСАН МАРДАЙН “УРАН”-Ы ТӨСӨЛ УРАГШИЛЖ БАЙНА
Монгол, Оросын хамтарсан ураны төсөл дахин хөдөлгөөнд орж байна. Монгол Улсын бүртгэлийн байгууллага 2025 оны зургадугаар сард “Дорнод Уран” нэртэй...
ТЭРТЭЭХ ХААЛТТАЙ МАРДАЙН ОРД НЭЭЛТТЭЙ ТӨСӨЛ БОЛОН ДАХИН СЭРГЭХ ГЭЖ БАЙНА
Зөвлөлтийн үеийн нууцлагдмал түүхтэй Мардайн ураны орд өнөөдөр шинэ шатанд шилжихэд бэлэн болжээ. Монгол, Оросын хамтарсан “Дорнод Уран” ХХК 2025...
“Тогтвортой байдлын яриа хэлэлцээ- 2025 Уур амьсгалын өөрчлөлт: Тэрбуман мод” чуулга уулзалт болно
Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн ивээл дор “Тогтвортой байдлын яриа хэлэлцээ 2025 – Уур амьсгалын өөрчлөлт: Тэрбуман мод” чуулга уулзалт 2025 оны 06...
УРАНЫГ ГАЗАР ДООГУУР УУСГАН ОЛБОРЛОХ ТЕХНОЛОГИ БУЮУ АЮУЛГҮЙ, ОРЧИН ҮЕИЙН ШИЙДЭЛ
Монгол Улсад ураныг олборлоход газар доогуур уусган олборлох технологи ашиглах нь олон улсын жишигт нийцсэн, байгальд ээлтэй, аюулгүй арга гэж...